Սուրբ Ներսես Շնորհալի «Հավատով խոստովանիմ»
ԺԳ
Արքայ երկնաւոր,
Տուր ինձ զարքայութիւն Քո,
Զոր խոստացար սիրելեաց Քոց,
Եւ զօրացո զսիրտ իմ
Ատել զմեղս
Եւ սիրել զՔեզ միայն
Եւ առնել զկամս Քո
Եւ ողորմեա Քո արարածոց
Եւ ինձ բազմամեղիս:
Մի հսկա է լիմում նա շատ եսասեր էր։ Նա գնացել էր ուրիշի տուն յոթ տարով : Իր տան մոտ մի դպրոց կար այդ դպրոցում սովորում էին երեխաները, ովքեր միշտ գնում էին եսասեր հսկայի բակ: Եսասեր հսկայի այգին շատ սիրուն էր, որովհետև խոտերը փափուկ էին ծիտիկները միշտ երգում էին հատկապես, որ երեխաներին էին տեսնում: Բայց եսասեր հսկան արդեն վերադառնում էր տուն և տեսնում էր երեխաներին բարկանում էր և ասում։
-Դուրս կորչեք իմ բակից,- նա ցանկապատ էր շարում և վրան գրում էր չի թույլատրվում երեխաներին:
Այտ տեսնելով վախեան ևն լաց եղան: Եկավ ձմեռը, բոլոր երեխաները ուրախ խաղում էին, իսկ եսասեր հսկան տխուր պատուհանից դուրս էր նայում և ասում.
-Երբ է գալու գարունը:
Եկավ գարունը բոլոր այգիները կանաչ են դարձել միայն եսասեր հսկայի մոտ էր , որ դեռ ձմեռ էր:
Եսասեր հսկան տխրեց և հասկացավ, որ սխալ էր արել, որ երեխաներին դուրս էր հանել: Եվ եսասեր հսկան հետ կանչեց երեխաներին։ Հետո ցանկապատը քանդեց և եսասեր հսկան տեսավ մի փոքրիկ տղայի, որի բոյը չեր հասնում ծառին և նա օգնեց և բարձրացրեց ծառին: Եկավ ձմեռը եսասեր հսկան էլ չեր զզվում ձմեռ եղանակից, որովհետև գիտեր, որ ձմռանը ծաղիկները հանգստանում էին: Եսասեր հսկան մի օր բակ եկավ և տեսավ փոքրիկ տղայի, ում ոտքերը և ձեռքերի վրա կար մեխերի վնասվածքներ։ Եսասեր հսկան ասաց․
-Ասա ով է արել այդ, ով արած լինի ես կսպանեմ իրեն։
-Դրանք սիրո վերքեր են, արի հիմա գնանք իմ բակ, իմ բակի անումնը դրախտ է: Երեխաները այդ օրը եկան և տեսան եսասեր հսկային, որ մահացել էր:
Տարբեր դարաշրջաններում Հայաստանն ունեցել է 12 մայրաքաղաք:
Դրանք են՝ Վան, Արմավիր, Երվանդաշատ, Արտաշատ, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ, Դվին, Բագարան, Շիրակավան, Կարս, Անի, Երևան:
Վան
Վանա լճի ափին է: Հայտնի է նաև Տոսպ, Տուշպա, Վանտոսպ, Երվանդավան, Շամիրամի քաղաք անուններով: Աշխարհի հնագույն քաղաքներից է, այն պեղել են ճանաչված շատ հնագետներ:
Արմավիր
Մ.թ.ա. 331թ. դարձել է Երվանդունիների մայրաքաղաքը։
Մ. Խորենացին Արմավիրի հիմնադրումը վերագրում է Հայկ նահապետի թոռ Արամայիսին:
Երվանդաշատ
Երվանդ Վերջին արքան մ.թ.ա. 220թ. քաղաքը կառուցել է Արարատյան նահանգի Երասխաձոր գավառում` Ախուրյանն Արաքսին միախառնվելու վայրում։
Երվանդ Վերջին թագավորը Երվանդաշատ է տեղափոխում արքունի ողջ հարստությունը և Արմավիրի բնակչության մի մասը: Մայրաքաղաքը տեղափոխելու հիմնական պատճառը, ըստ Մ. Խորենացու, Արաքսի հունի փոփոխումն էր, ինչի հետևանքով քաղաքի բնակիչները զրկվել էին ջրից:
Արտաշատ
Արտաշատը հիմնել և մայրաքաղաք է հռչակել Արտաշես Առաջին արքան: Հիմնադրման հավանական տարեթիվն է մ.թ.ա. 189թ.: Պատմիչների վկայությամբ` քաղաքը կառուցվել է Արաքս և Մեծամոր գետերի միախառնման վայրում:
Տիգրանակերտ
Տիգրան Մեծի օրոք, երբ Հայաստանը դարձավ աշխարհի մեծագույն տերություններից, մայրաքաղաք Արտաշատը մնաց երկրի հյուսիսում:
Հրաժարվելով տերության ծայրամասում հայտնված Արտաշատից՝ արքայից արքան մ.թ.ա. 80-ական թվականներին նոր մայրաքաղաք կառուցեց Աղձնիքում՝ Արևմտյան Տիգրիսի վտակ Քաղիրթ գետի հովտում։
Վաղարշապատ
Այստեղ բնակավայր եղել է դեռևս քարի դարում։ Երվանդ Սակավակյացի փեսա Վարդգեսը մ.թ.ա. IV դարում այստեղ հիմնել է Վարդգեսավանը։ Տիգրան Մեծի ժամանակ դարձել է գյուղաքաղաք։ Վաղարշ Ա-ն (117-140թթ.) պարսպապատում է Վարդգեսավանը, վերանվանում Վաղարշապատ և հռչակում մայրաքաղաք:
Դվին
Դվինը որպես արքայանիստ քաղաք հիմնվել է 4-րդ դարի 30-ական թվականներին, երբ հայոց Խոսրով Կոտակ թագավորը (332-338թթ.) արքունիքն Արտաշատից տեղափոխեց այստեղ և Դվինը հայտարարեց նոր մայրաքաղաք:
Բագարան
Արշարունիք գավառում գտնվող Բագարանը Աշոտ Բագրատունին 885թ. դարձրել է հայոց նորանկախ պետության մայրաքաղաքը։ Հայաստանի հին բնակավայրերից է. հիմնադրել է Երվանդ Վերջինը (մ.թ.ա. 220-201թթ.)՝ Երվանդաշատի հետ միաժամանակ։
Շիրակավան
Սմբատ Բագրատունին /890-914թթ./ թագադրվել է այստեղ ` 892թ. երկրի նոր մայրաքաղաքում: Սմբատ Առաջինի և նրա որդի Աշոտ Երկաթի օրոք՝ շուրջ 40 տարի, Հայաստանի մայրաքաղաքը Շիրակավանն էր։
Կարս
Աշոտ Երկաթի (914-928թթ.) մահից հետո թագավոր Աբասը (928-953թթ.), ով Կարսի կառավարիչն էր, չտեղափոխվեց Շիրակավան, այլ, մնալով Կարսում, այն հռչակեց մայրաքաղաք:
Անի
961թ. Աշոտ Ողորմածը Անիում օծվում է թագավոր և քաղաքը դարձնում արքայանիստ:
Անին եկեղեցաշատ քաղաք էր: Ըստ պատմագիրների` այնտեղ կար հազար ու մեկ եկեղեցի, որոնց գլուխգործոցը Մայր տաճարն էր` Տրդատի ճարտարապետությամբ:
Երևան
Երևանը Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքն է և պատմական Հայաստանի տասներկուերորդ մայրաքաղաքը, որն աշխարհի հնագույն բնակավայրերից ու շարունակաբար բնակեցվող հին քաղաքներից մեկն է: Այն տեղակայված է Հրազդան գետի ափին և հանդիսանում է երկրի վարչական, մշակութային և տնտեսական կենտրոնը:
Երևանը Ք.ա. 782 թվականին Արարատյան դաշտավայրում հիմնադրել է Արգիշտի Առաջին արքան և կոչել Էրեբունի, որի հնչյունափոխությունից էլ առաջացել է Երևան անունը:
There are many pencils on the desk.
There isn’t much coffee in the cap.
How many pupils are there in your class?
How much is your new dress?
How much time have you got to write all the exercises?
Buy two loaves of bread, please.
Who is the man standing at the window?
How many boxes of sweets do you want to buy?
Are there wolves in that forest?
There is a policeman in the street.
This blouse is small.
Do you always brush your teeth?
This room is larger than your room.
That dress is the nicest in this shop.
This blouse is smaller than the pink one.
This is the funniest story in the book.
The brown box is bigger than the blue box.
February is the shortest month of the year.
Արան ունի 4 անգամ ավելի ընկույզ ,քան Հայկը։Որքան ընկույզ ունի նրանցից յուրաքանչյուրը, եթե նրանք ըննդամենը ունենեն 150 ընկույզ։
Լուծում
4+1=5
150:5=30
30×4=120
Պատ․՝120, 30
How many trees can you see?
How much money have you got?
How many eggs are there in the fridge?
How many biscuits do you want?
How much bread have we got?
How much milk is there in carton?
How many boys are there in your class?
How many glasses are there on the table?
How much butter is there?
How many books has he got?
How much milk is there? 3 cartons
How many oranges are there? 3 oranges
how much bread is there? 2 loaves
how much meat is there? 1 kg
how many bananas are there? 2 bananas
how much coffee is there? 1 jar
how many tomatoes are there? 4 tomatoes
how many biscuits are there? 2 biscuits
how much sugar is there? 1 kg
how many potatoes are there? 3 potatoes
A: Can I have a cup of tea please.
B: Here you are.
A: Here are three pieces /jars, cans, pieces/ of cake, all for you.
B: Thank you, Grandma. You’re so king.
A: Can you buy a bottle /bottle, box, kilo/ of milk, please.
B: Sure
A: We need a kilo /bowl, kilo, box/ of meat.
B: OK
A: Can I have a glass /glass, kilo, carton/ of water, please?
B: Yes, of course.
Արտաշեսյաններից հետո Հայաստանը կառավարող հաջորդ
արքայատոհմը Արշակունիներն էին։
Արշակունյաց արքայատոհմը շատ նշանավոր թագավորներ է տվել. Տրդատ I,
Վաղարշակ, Տրդատ III Մեծ, Արշակ II, Պապ, Վռամշապուհ և ուրիշներ։ Երևանի փողոցներից մեկը, ի պատիվ հայ Արշակունի թագավորների, այդպես էլ կոչվում է` Արշակունյաց պողոտա։ Արշակունյաց արքայատոհմի կառավարման ժամանակաշրջանում շատ նշանավոր գործեր են կատարվել։ Այսպես, Վաղարշակ թագավորը հիմնադրել է Վաղարշապատ (Էջմիածին) քաղաքը, որն այսօր էլ կա։
Տրդատ III Մեծի օրոք Հայաստանում քրիստոնեությունը պետականորեն ընդունվեց որպես պաշտոնական կրոն։ Տրդատ Մեծի որդին`Խոսրով Կոտակը, Հայաստանի մեկ ուրիշ մայրաքաղաքի`Դվինի հիմնադիրը եղավ։
Նույն արքան է հիմնել նաև Խոսրովի անտառը, որ մինչև օրս էլ կա և
պահպանվում է որպես արգելոց։
Գառնիի տաճարը կառուցվել է Տրդատ I Արշակունու օրոք (66-88թթ.)։ Այն
նվիրված էր հայոց հեթանոսական Միհր աստծուն:
Տրդատ Առաջին
Արշակունյաց արքայատոհմի իշխանության հաստատումը Հայաստանում դժվարին եղավ: Մինչ այդ Մեծ Հայքի թագավորությունն ավելի շատ Հռոմեական կայսրության ազդեցության տակ էր, և Հայաստանում իշխում էին Հռոմի նշանակած մարդիկ: Տրդատը, հայ ավագանու համաձայնությամբ մտավ Հայաստան որպես Մեծ Հայքի թագավոր: Հռոմեական պետության համար դա անընդունելի էր, և շատ չանցած` Հռոմի ու Պարթևստանի միջև պատերազմ սկսվեց: Շուրջ տասը տարի տևած պատերազմն ի վերջո ավարտվեց հետևյալ համաձայնությամբ. Տրդատը ճանաչվում է Հռոմի կողմից որպես հայոց թագավոր, բայց թագը նա պետք է ստանար Ներոն կայսեր ձեռքից: Դրան համապատասխան` 65թ. Տրդատը մեծ թիկնազորով մեկնեց Հռոմ, թագադրվեց Ներոնի կողմից և 66թ. վերադարձավ Հայաստան: Այդպես Հայաստանում հաստատվեց Տրդատ I Արշակունու և հետևաբար` Արշակունյաց արքայատոհմի գահակալությունը (66-428թթ.): Տրդատ I-ը վերականգնեց պատերազմի ընթացքում ավերված Արտաշատ մայրաքաղաքը, վերակառուցեց Գառնի ամրոցը:Ներոն կայսրը հասկանում էր, որ էլ չի կարող գրավել Հայաստանը և ստիպված էր գոնե լավ հարաբերություններ ունենալ հայ թագավորի հետ:
Տրդատ III Մեծ
Տրդատ I-ի նշանավոր հաջորդներից էր Տրդատ III Մեծը(298–330թթ.):
Արշակունյաց արքայազն Տրդատը` ապագա Տրդատ III Մեծը, մանուկ հասակից մեծանում ու դաստիարակություն է ստանում Հռոմում։ Այստեղ նա ռազմական արվեստ է սովորում, հմտանում զենքի գործածության մեջ։ Ֆիզիկական մեծ ուժով ու ճարպկությամբ օժտված Տրդատը հաճախ էր մասնակցում կրկեսային մրցումների և միշտ հաղթանակով ավարտում դրանք։ Տրդատը նաև քաջ ռազմիկ էր ու խիզախ պատերազմող։Տրդատ III-ը խոհեմ և հեռատես քաղաքական գործիչ էր։ Ճիշկողմնորոշվելով ստեղծված իրավիճակում՝ նա կարևոր և վճռական քայլ է կատարում. 301թ.` նրա օրոք Հայաստանը պետականորեն ճանաչում է քրիստոնեությունը։ Հայոց առաջին կաթողիկոս է դառնում Գրիգոր Լուսավորիչը:
Easter is one of my most favorite holidays. We play a different Ester games. We fight with our eggs. I lose “egg battle”. My mother cook rice whit raisins. We eat rice and eggs. We have good time with our family.
