Մաթեմատիկա 09.14

0

Posted by Միա Կյուրեղյան | Posted in մաթենատիկա չրդ-դաս | Posted on September 14, 2023

Հաշվի՛ր Արտահայտության աշժեքը, եթե a=3200

Ա)

a+308-1654

3200+308-1654=1854

1)3200+308=3508

2)3508-1654=1854

5xa:40

5×3200:40=

1)5×3200=160.00

2)16000:40=400

Բ)

a+3208-a

3200+3208-3200=

1)3200+3208=6408

2)6408-3200=3208

a:40×64

3200:40×64=

1)3200:40=80

2)80×64=5120

Ես

0

Posted by Միա Կյուրեղյան | Posted in Մայրենի, Ուսումնական նյութեր | Posted on September 14, 2023

Վաղո՜ւց, շա՜տ վաղուց, աշխարհում միայն մի բառ կար՝ «Ես»: Եթե մեկնումեկը ուզում էր ասել.«Բարև, ես եմ», -ուղղակի ասում էր՝ . «ԵՍ»: Եթե ուզում էր ասել. «Ինձ մի նարի՜նջ տուր», կամ՝ «Ի՜նչ գեղեցիկ ծառ է», «Ծիտիկը ծլվլում է», դարձյալ միայն մի բառ էր ասում՝ «Ես»:

Դա միակ բառն էր աշխարհում:

Մարդկանց մի մասը ուղղակի գոռում էր այդ բառը, մյուսները՝ շշուկով էին ասում, մի քանիսը՝ լացով, ոմանք էլ՝ ծիծաղելով: Չէ՞ որ դա մարդկանց միակ բառն էր: Իսկ կենդանիները…

Շունն ասում էր.

«Հա՜ֆ-հա՜ֆ-հա՜ֆ,

Իսկույն այգի ինձ տարեք, խոտերի մեջ բաց թողեք»:

Կատուն ասում էր.

-Մյա՜ու-մյա՜ու,

Ես ձեր քնքուշ թագուհին եմ,

Ձեր բոլորի սիրելին եմ»:

Կովն ասում էր.

«Մու-ո՜ւ-ո՜ւ-ո՜ւ…

Ես կով եմ, իսկ դո՞ւ-ո՞ւ-ո՞ւ…»:

Մտրուկն ասում էր. «Ի-հի՜-հի՜-հի՜-հի՜,

Սա իմ մայրկն է, սա էլ՝ հայրիկը»:

Խոզն ասում էր.

-Մի բլիթ տվեք դդումով,

Որ ես դառնամ կլոր-կլոր,

Բայց ինչքան էլ կլորանամ, թռչող փուչիկ չեմ դառնա:

Թրթուրն ասում էր․

-Ես փափուկ եմ։

Թիթեռն ասում էր․

-Կարևոր չէ, թե ի՛նչ եմ եղել առաջ,

Դուք տեսեք, թե ի՛նչ եմ հիմա՜․․․

Տեսեք՝ ինչպես եմ թռվռում

Արևի տակ և ստվերում։

Իսկ ձկնիկը շշուկով էր խոսում.

-Կամա՛ց շարժվեք, մի՛ աղմկեք, սո՛՜ւս…

Իմ բալիկից նամակի եմ սպասում:

Ամենքը աշխարհում ինչ-որ բան էին ասում.

Սպիտակ վարդն ասում էր կարմիր վարդին.

-Ողջո՜ւյն, կարմիր գլխարկ:

Լապտերասյունն ասում էր․

-Ես շատ եմ երկա՜ր, երկա՜ր,

Ոտքս հողի մեջ է, գլուխս՝ երկնքում։

Գնացքն ասում էր․

Հելլո՜, ես գնուեմ Բուֆալո։

Միայն մարդիկ էին անվերջ-անդադար կրկնում «ԵՍ» բառը: Երբ բոլորը միասին ասում էին այդ բառը, ստացվում էր՝ ե՜ս-ե՜ս-ե՜ս-ե՜ս:

Մի օր էլ մարդկանց գլուխն սկսեց ցավել անընդհատ ես-ես-ես-ես ասելուց ու լսելուց: Գլխացավից ու ձանձրույթից ազատվելու համար նրանք շատ էին ուզում մի նոր բառ հնարել:

Վերջապես մի մարդ, որի գլուխը ամենից շատ էր ցավում «Ես» ասելուց, գտավ այդ նոր բառը:

Կեսգիշերին արթնանալով, նա նա ինչքան ուժ ուներ գոռաց՝ «ՈՉ»: Հաջորդ առավոտ աշխարհում արդեն մի նոր բառ կար՝ «ՈՉ»:

Այդ օրվանից գլխացավով տառապող մարդիկ ես-ես-ես-ես-ես ասող մարդկանց հանդիպելիս գոռում էին՝ ո՜չ-ո՜չ-ո՜չ-ո՜չ-ո՜չ:

Սկզբում թվում էր, թե նոր բառը կոպիտ է և տհաճ, շատերը չէին էլ ուզում լսել: Բայց հետո կամաց-կամաց դադարում էին ես-ես-ես-ես ասելուց և փորձում էին մի քիչ մտածել... Ու շուտով բոլորն էլ արդեն գիտեին «ոչ» բառը և նույնիսկ հաճույքով կրկնում էին:

Իսկապես որ դա լավ բառ էր:

«Ոչ» ասելիս գլուխը իրեն կլոր էր զգում, մի բան, որ չափազանց կարևոր էր գլխի համար: Եվ հետո, այդ բառը ստիպում էր, որ գլուխն իրեն մեծ զգա, իսկ դա գլխի համար ավելի լավ չափ է, քան՝ փոքրը:

Այժմ աշխարհում ասելու և լսելու համար արդեն երկու բառ կար:

Է՜հ, եթե կա երկու բառ, ինչո՞ւ չլինի երրորդը: Ու եթե կա երեք բառ, ինչո՞ւ չլինի չորրորդը: Իսկ եթե կա չորս բառ, ապա ի՞նչն է խանգարում, որ լինեն շա՜տ ու շա՜տ նոր բառեր:

Եվ եթե կա «ես»-ը,

Ինչո՞ւ չլինի «դու»-ն,

Եթե կա «ոչ»-ը,

Ինչո՞ւ չլինի «այո»-ն,

Եթե կարող է լինել «տաք»-ը,

Ինչո՞ւ չլինի «սառ»-ը,

Կոշտն ու փափուկը, մոտիկն ու հեռուն,

Թացն ու չորը, բարձր ու ցածրը,

Ճիշտն ու սխալը, թարսն ու շիտակը,

Լույսն ու խավարը, սևն ու սպիտակը:

Այսպես, մարդիկ սկսեցին իրար հետ խոսել, հարցեր տալ ու պատասխանել: Ու մտածել, թե ինչ բան է այս աշխարհը:

Եվ մինչև հիմա էլ փնտրում են այդ հարցի  պատասխանը:

Առաջադրանքներ

  1. Կարդա’ պատմվածքը և դո’ւրս գրիր հականիշները:

Այո-ոչ

Ճիշտ -սխալ

թարս ու շիտակ

լույս ու խավար

սև սպիտակ

  1. Ո՞ր բառն է աշխարհի ամենակարևոր բառը. ինչո՞ւ:

Ինձ համար ընտանիք, որովհետև դա ինձ թվում է, որ բոլորն էլ ունեն։

  1. Ինչո՞ւ էր <<ոչ>> ասելիս գլուխը իրեն ավելի կլոր զգում:

Քանի որ արտասանելիս շարժում էր գլուխը և բացում բերանը ։

  1. Քո կարծիքով աշխարհում առաջինը ո՞ր բառերն են եղել:
  2. Ինչպիսի՞ն էին << ես>> բառը շշուկով կամ լացով արտասանող մարդիկ։ Բնութագրի’ր նրանց։
  3. Գրի’ր այն հարցերը, որոնք կուզեիր ուղղել ուսուցիչներիդ կամ մեծահասակներին:

Ընկեր Լուսինե, Դուք կարողանո՞ւմ եք խոսել կոյերեն

  1. Ե՞րբ  մարդիկ սկսեցին իրար հետ խոսել, մտածել ու հարցեր տալ:

Մարդիկ սկսեցին իրար հետ խոսել, երբ գիտեին բոլոր բառերն և հարցերը

  1.  Ի՞նչ բան է այս աշխարհը․ շարադրի՛ր մտքերդ այս հարցի շուրջ։

    Աշխարհի բոլոր մարդկանց տունն է։ Այն կլոր է, շատ մեծ ու սիրուն

Տնային առաջադրանք

0

Posted by Միա Կյուրեղյան | Posted in Մայրենի | Posted on September 14, 2023

Կատարի՛ր առաջադրանքները

1.Գրի՛ր մեկ բառով։

մարդ, որը լողում է — լողորդ

մարդ, որը հեծանիվ է քշում — հեծանվորդ

մարդ, որը մեքենա է վարում — վարորդ

մարդ, որը ճամփա է գնում — ճանապարհորդ

մարդ, որն առաջնորդում է — առաջնորդ

մարդ, որը որս է անում — որսորդ

մարդ, որն անցնում է ինչ-որ տեղով — անցորդ

մարդ, որը գնումներ է կատարում — գնորդ

2. Եթե նախադասությունները ճիշտ դասավորես, կիմանաս դելֆինների հետաքրքիր սովորության մասին։

Գիտնականները պարզել են, որ դելֆիններն այդ գիտակցաբար չեն անում։

Նրանք օգնում են մարդկանց մնալու ջրի վրա և հրում են դեպի ափ։

Կան բազմաթիվ պատմություններ այն մասին, թե ինչպես են դելֆինները փրկում խեղդվոդ մարդկանց։

Ուղղակի նրանք իրոք սիրում են հրել զանազան առարկաներ։

Չնայած այս ամենին՝ հայտնի է, թե դելֆինները որքան են սիրում մարդկանց և ատում շնաձկներին։

Կան բազմաթիվ պատմություններ այն մասին, թե ինչպես են դելֆինները փրկում խեղդվոդ մարդկանց։ Ուղղակի նրանք իրոք սիրում են հրել զանազան առարկաներ։ Նրանք օգնում են մարդկանց մնալու ջրի վրա և հրում են դեպի ափ։ Գիտնականները պարզել են, որ դելֆիններն այդ գիտակցաբար չեն անում։

3.Իմաստով մոտ բառերը գրի՛ր իրար դիմաց։         

ճախրել           փոթորիկ

սանդուղք        ձի

մարտ               աստիճան

մրրիկ               հանդարտ

զվարթ              սառը

նժույգ               թռչել

պաղ                 կատար

մեղմ              աշխույժ

գագաթ            պատերազմ

4. Բառարանից օգտվելով, գտի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:

Դուրեկան-հաճելի

հարուստ-շատ գումար ունեցող

ծառա-սպասավոր

hայտնի-ծանոթ

աջակցել-օգնել

աղքատ-փող չունեցող մարդ

Ինքնագնահատման/self-assessment

0

Posted by Միա Կյուրեղյան | Posted in Անգլերեն | Posted on September 14, 2023

1-ին ուսումնական շրջան

1․Պետական չափորոշչի վրա հիմնված սովորողի լեզվական կարողությունները՝ ըստ առարկայական ծրագրի թեմաների։

Սովորողը ինքնուրույն կամ ուսուցչի, ծնողի օգնությամբ լրացնում է իր լեզվական կարողությունները՝ «Բնութագրող գնահատական» վանդակում նշելով՝

Կարողանում եմ

Մասամբ եմ կարողանում

Չեմ կարողանում

Սովորողի լեզվական կարողություններըԲնութագրող գնահատական
Կարողանում է ներկայանալ, ներկայացնել իր շրջապատի մարդկանց՝ իր և նրանց մասին հաղորդելով պարզ տեղեկություններ։
Կարողանում է հաղորդակցվել գրավոր և բանավոր՝ գործածելով պարզագույն կառույցներ։
Հասկանում է ընտանիք թեմայով հնչող պարզ և կարճ խոսքը։ 
Ներկայացնում է իր ընտանիքի անդամներին պարզ նախադասություններով։ 
Ընտանիք և ընտանեկան առօրյա թեմայով տալիս է  պարզ հարցեր և պատասխանում իրեն ուղղված հարցերին։ 
Լսում և հասկանում տունը և սենյակը նկարագրող, տնային գործերը թվարկող պարզ խոսքը։ 
Ընթերցում և հասկանում կարճ, պարզ տեքստեր տան, սենյակի նկարագրության վերաբերյալ 
Գրավոր և բանավոր նկարագրում իր տունը, սենյակը, պատմում իր տնային գործերի մասին՝ գործածելով  պարզ արտահայտություններ և նախադասություններ։ 
Պատասխանում է տան, սենյակի, իրերի, տնային գործերի մասին պարզ հարցերին և փոխադարձ հարցեր ուղղում զրուցակցին՝ գործածելով պարզ բառեր ու նախադասություններ։ 
Հասկանում դպրոցի, դպրոցական առօրյայի թեմաներով հնչող պարզ և կարճ խոսքը։ 
Կարդում և հասկանում է պարզ տեքստեր դպրոցի, դպրոցական առօրյայի մասին։ 
Տալիս է պարզ հարցեր դպրոցական առօրյայի, դասացուցակի մասին և արձագանքում նմանատիպ հարցերի։ 
Կազմում է ոչ շատ երկար գրավոր տեքստ իր դպրոցի, դպրոցական առօրյայի և դասացուցակի մասին՝ գործածելով  պարզ արտահայտություններ և նախադասություններ։ 
2․Սովորողի մասնակցությունը անգլերենի ծրագրով որոշված հեղինակային և կրթահամալիրի օրացույցային նախագծերին

Սովորողը «Բնութագրող գնահատական» վանդակում լրացնում է՝

Մասնակցել եմ/

Թերի եմ մասնակցել

Չեմ մասնակցել

Եթե է մասնակցել է կամ թերի է մասնակցել, տեղադրում է նաև բլոգում կատարված աշխատանքի հղումը

Մասնակցություն հեղինակային և կրթահամալիրի օրացույցային նախագծերինԲնութագրող գնահատական/Սովորողի բլոգի հղումը
Ուսումնական ամառ․արձակուրդային նախագծեր, այլ աշխատանքներSUMMER TASKS
Մխիթար Սեբաստացու օրեր.Թարգմանական նախագծեր. My Info Planet/պարտադիր չէ
·        Հաղորդակցական ընտանեկան նախագծեր

         At the libraray-giving personal information
               Interview with famous people
 
   Նախագիծ՝ «Ընթերցում և քննարկում ենք Բրիտանական խորհրդի կայքում հրապարակված հեքիաթները» 
  Նախագիծ.«Ամանորը իմ ընտանիքում» 
Երաժշտական համագործակցային նախագիծ. «Ներկայացնում ենք Ամանորյա և Սուրբ ծննդյան երգերի շարք» 
Լրացումներ 
Այլ լրացումներ, կարծիքներ ծնողի կողմից 

3․Սովորողի մասնակցությունը անգլերենի ծրագրով որոշված ուսումնական ճամփորդություններին

Սովորողը՝

Մասնակցել եմ/Իրականացրած ճամփորդության վերաբերյալ սովորողի բլոգի հղումը

Չեմ մասնակցել

4Սովորողիմասնակցությունըամենամսյաֆլեշմոբերին

Սովորողը «Բնութագրող գնահատական» վանդակում լրացնում է՝

Մասնակցել եմ

Չեմ մասնակցել

Եթե սովորողը մասնակցել է, տեղադրում է նաև բլոգում կատարված ֆլեշմոբային աշխատանքի հղումը

Սովորողի մասնակցությունը ամենամսյա ֆլեշմոբերինԲնութագրող գնահատական/Սովորողի բլոգի հղումը
Անգլերենի սեպտեմբերյան ֆլեշմոբ fleshmob
Անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբ fleshmob
Անգլերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբ 
Անգլերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբ 
Read more: Ինքնագնահատման/self-assessment Read more: Ինքնագնահատման/self-assessment

2-րդուսումնականշրջան/ուսումնամարզականձմեռայինճամբար

Սովորողը՝

Ցուցաբերել եմ մասնակցություն

Չեմ ցուցաբերել մասնակցություն

Եթե է սովորողը ցուցաբերել է մասնակցություն, տեղադրում է նաև բլոգում կատարված աշխատանքի հղումը

Սովորողի մասնակցությունը ձմեռային ճամբարինԲնութագրող գնահատական/Սովորողի բլոգի հղումը 
  Մասնակցություն անգլերենի ծրագրով որոշված ճամբարային նախագծին(երին) 
  Մասնակցություն ձմեռային ուսումնական ճամփորդություններին 
   Մասնակցություն հունվարյան ճամբարային ֆլեշմոբին 
Լրացումներ 
Այլ լրացումներ, կարծիքներ ծնողի կողմից 

3-րդուսումնականշրջան

1․Պետական չափորոշիչների վրա հիմնված սովորողի լեզվական կարողությունները՝ ըստ առարկայական ծրագրի թեմաների։

Սովորողը կրկին ինքնուրույն կամ ուսուցչի, ծնողի օգնությամբ է լրացնում իր լեզվական կարողությունները՝ «Բնութագրող գնահատական» վանդակում նշելով՝

Կարողանում եմ

Մասամբ եմ կարողանում

Չեմ կարողանում

Սովորողի լեզվական կարողություններըԲնութագրող գնահատական
Հասկանում է ծանոթության, ընկերների մասին հնչող պարզ խոսքը։
Կարդում և հասկանում է պարզ արտահայտություններով ու նախադասություններով կազմված տեքստեր, երկխոսություններ ՝ ընկերության/ընկերասիրության, ծանոթության մասին։
Պարզ բառերով և կարճ նախադասություններով նկարագրում է իր դասընկերոջը կամ բակի ընկերոջը։
Կազմում է գրավոր տեքստ, երկխոսություն իր, իր ընկերների մասին՝ օգտագործելով պարզ արտահայտություններ և նախադասություններ։
Լսում և հասկանում է օրվա և շաբաթվա օդերևութաբանական տեղեկատվությունը։
Պարզ բառերով և կարճ նախադասություններով նկարագրում տարվա և օրվա եղանակը։
Պարզ նախադասություններով գրում է տեքստ իր նախընտրած եղանակի մասին։
Շատ կարճ նախադասություններով դասընկերոջ հետ երկխոսւթյուն է վարում տարվա եղանակների մասին։
Լսում և հասկանում է գնորդի և վաճառողի երկխոսության (ձայնագրություն, տեսահոլովակ) ընդհանուր բովանդակությունը։
Կարդում և հասկանում է «Գնումներ» թեմայով պարզ տեքստեր։
Բացատրում է իր նախընտրած հագուստի տեսակը, ձևը, չափսը, գույնը, ինչից է պատրաստված։
Երկխոսություններ է վարում պարենային խանութում/շուկայում, հագուստի խանութում գնումներ կատարելիս։
Լրացումներ
Այլ լրացումներ, կարծիքներ ծնողի կողմից 

2․Սովորողի մասնակցությունը անգլերենի ծրագրով որոշված հեղինակային և կրթահամալիրի օրացույցային նախագծերին

ովորողը «Բնութագրող գնահատական» վանդակում լրացնում է՝

Մասնակցել եմ/

Թերի եմ մասնակցել

Չեմ մասնակցել

Եթե սովորողը մասնակցել է կամ թերի է մասնակցել, տեղադրում է նաև բլոգում կատարված թերի կատարված աշխատանքի հղումը

Սովորողի մասնակցությունը հեղինակային և օրացույցային նախագծերինԲնութագրող գնահատական/Սովորողի բլոգի հղումը
      Թումանյանական օրեր. Նախագիծ «Հ. Թումանյանի հեքիաթները ներկայացնում ենք անգլերեն»
·        Սուրբ Զատիկը իմ ընտանիքում
     Նախագիծ. «Ընտանեկան-հեքիաթապատում ներկայացումներ»
    Նախագիծ՝ «Ընթերցում և քննարկում ենք Բրիտանական խորհրդի կայքում հրապարակված հեքիաթները»
Ուսումնական գարունՀաղորդակցական ընտանեկան նախագծեր

   Describing people
     Introducing a friend
                    shopping for clothes
                   Ordering food in a cafe

Լրացումներ
Այլ լրացումներ, կարծիքներ ծնողի կողմից 

3․Սովորողի մասնակցությունը անգլերենի ծրագրով որոշված ուսումնական ճամփորդություններին

Սովորողը՝

Մասնակցել եմ/Սովորողի բլոգի հղումը

Չեմ մասնակցել

4Սովորողիմասնակցությունըամենամսյաֆլեշմոբերին

Սովորողը «Բնութագրող գնահատական» վանդակում լրացնում է՝

Մասնակցել եմ

Չեմ մասնակցել

Եթե սովորողը մասնակցել է, տեղադրում է նաև բլոգում կատարված ֆլեշմոբային աշխատանքի հղումը

Սովորողի մասնակցությունը ամենամսյա ֆլեշմոբերինԲնութագրող գնահատական/Սովորողի բլոգի հղումը
Անգլերենի փետրվարյան ֆլեշմոբ 
Անգլերենի մարտյան ֆլեշմոբ 
Անգլերենի ապրիլյան ֆլեշմոբ 
Անգլերենի մայիսյան ֆլեշմոբ 

4-րդուսումնականշրջան/ամառայինուսումնականճամբար

Սովորողը՝

Ցուցաբերել եմ մասնակցություն

Չեմ ցուցաբերել մասնակցություն

Եթե է սովորողը ցուցաբերել է մասնակցություն, տեղադրում է նաև բլոգում կատարված աշխատանքի(ների) հղումը(ները)

Սովորողի մասնակցությունը ամառային ուսումնական ճամբարինԲնութագրող գնահատական/Սովորողի բլոգի հղումը
   Մասնակցություն անգլերենի ծրագրով որոշված ճամբարային նախագծերին։ 
  Մասնակցություն ամառային ուսումնական ճամփորդություններին։ 
  Մասնակցություն հունիսյան ճամբարային ֆլեշմոբին։ 
Լրացումներ 
Այլ լրացումներ, կարծիքներ ծնողի կողմից 

Տարվա ընթացքում սովորողի ակտիվ մասնակցությունը/պարտադիր չէ

1․Մասնակցություն կլոր սեղաններին/սովորողի կամ դասավանդողի բլոգի հղումը

2․Մասնակցություն բաց դասերին/սովորողի կամ դասավանդողի բլոգի հղումը

3․My Info Planet/Իմ տեղեկատվական մոլորակը մեդիահանրագիտարանի համար թարգմանական նյութերի աշխատանքներին։/ Թարգմանած նյութի(երի) հղումը(ները)

Ալեն Վարդանյան՝ 4-րդ դասարանի սովորող․ ինքնագնահատում

Բնագիտություն

0

Posted by Միա Կյուրեղյան | Posted in Բնագիտություն | Posted on September 14, 2023

Ապրելով և աշխատելով բնության մեջ՝ մարդն էլ անխուսափելիորեն ներգործում է բնության վրա և փոփոխում այն: Ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում: Հսկայական հողատարածքներ հազարամյակներ շարունակ մշակվել են մարդու կողմից, յուրացվել են նոր տարածություններ: Կառուցվել են խոշոր քաղաքներ, մեծ ջրամբարներ, ինչի արդյունքում հսկայական տարածքներ անցել են ջրի տակ:

Մարդը երկրի ընդերքից այնքան օգտակար հանածոներ է արդյունահանել, որ դրա արդյունքում անգամ լեռներ են հողին հավասարվել: Այս ամենով մարդը աստիճանաբար փոխում է երկրագնդի դեմքը: Այսօր արդեն մեր երկրագնդի վրա շատ քիչ տարածքներ կան, որոնց մարդու ձեռքը չի դիպել: Այս գործընթացը շարունակվում է, այսինքն՝ մարդը շարունակում Է վերափոխել բնությունը: Այդ փոփոխությունները շատ հաճախ բնական միջավայրի համար կործանարար են, քանի որ բնությունը չի հասցնում վերականգնել իր հարստություններն այն արագությամբ, ինչ չափով, որ մարդը օգտագործում է դրանք: Մարդկությունը գիտակցում է բնությանը հասցրած  վնասների հետևանքները: Նույնիսկ կատարվել են հաշվարկներ, որոնք ցույց են տալիս այդ վնասների վատ հետևանքները հենց մարդու կյանքի և առողջության վրա: Բայց այդուհանդերձ, մարդն անընդհատ շարունակում է վերափոխել բնությունը՝ դրանով նաև շարունակելով իր վնասակար գործունեությունը: Ինչո՞ւ: Նախ՝ տարեցտարի ավելանում է երկրագնդի բնակչության թիվը, հետևաբար մեծանում են նաև նրա պահանջմունքները: Դա իր հերթին պահանջում է բնությունից ավելի շատ հարստություններ վերցնել: Բացի այդ, մեծ թափով զարգանում, հզորանում և կատարելագործվում են այն մեքենաներն ու սարքավորումները, որոնցով մարդը կորզում է բնության հարստությունները: Ստացվում է, որ մարդը հայտնվել է մի յուրօրինակ կախարդական շրջանի մեջ: Մի կողմից նա չի կարող չօգտագործել բնության հարստությունները, մյուս կողմից՝ վնասում է բնությանը՝ գիտակցելով դրա հետևանքները: Այսպես, օրինակ՝ մարդու համար կարևոր նշանակություն ունի բնափայտը: Փայտից նա պատրաստում է տարբեր իրեր, օգտագործում է դրանք շինարարության մեջ, ստանում է թուղթ և այլն: Այդ նպատակով ամեն տարի հարյուր հազարավոր հեկտար անտառներ են հատվում: Դրա հետևանքով ոչնչանում են նաև հատվող ծառերի կողքին աճող բույսերը և կենդանիների բնակատեղիները: Անտառների կրճատման հետևանքով նվազում են թթվածին արտադրող և օդը մաքուր պահող բուսածածկ տարածքները, դրա հետևանքով էլ քամին, անձրևը քշում-տանում են հողը: Փաստորեն ստացվում է, որ մարդը իր կարիքների համար հատում է անտառը, բայց գիտակցում է, որ դրանով անդառնալի հարված է հասցնում ինչպես բնությանը, այնպես էլ սեփական առողջությանը, որովհետև անտառները թթվածին արտադրող բնական գործարաններ են: Դրանց պատկերավոր անվանում են նաև երկրագնդի թոքեր:

Пожаловаться на это объявление

Այսպիսով՝ մարդը չի կարող խուսափել բնական միջավայրը փոփոխելուց, բանի որ դրանով է բավարարում իր պահանջմունքները, բայց և պարտավոր է հնարավորինս վերականգնել բնությանը իր պատճառած վնասները: Պետք է միշտ հիշել, որ բնության բարիքներից օգտվելու են նաև հաջորդ սերունդները:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ինչո՞ւ է մարդը վերափոխում բնությունը:

Որ բնությունը ավելի օգուտ տա մեզ։

2. Ի՞նչ բնական հարստություններ են օգտագործվում տնտեսության մեջ:

3. Նայիր ձեր տան և դասարանի առարկաներին և փորձի’ր պատասխանել, թե ինչպե՞ս են պատրաստվել դրանք, ի՞նչ բնական հարստություններ են օգտագործվել դրանց պատրաստման համար, ի՞նչ մասնագիտության տեր մարդիկ են պատրաստել դրանք:

4. Ինչո՞ւ Է անհրաժեշտ հոգատարություն ցուցաբերել բնության նկատմամբ: Դու ինչպե՞ս ես հոգ տանում բնության պահպանության համար:

Լրացուցիչ նյութ— մուլտֆիլմ՝ Պահպանենք Երկիր մոլորակը

Skip to toolbar